Krótka historia centrali kolportażu AISW
Udostępnione dokumenty pochodzą z konspiracyjnej centrali kolportażu Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej,
która w latach 1985 – 1987 funkcjonowała przy ulicy Ulanowskiego 2 we Wrocławiu.
Ten jeden z największych punktów kolportażu w historii Solidarności Walczącej prowadziła 21 letnia Dorota Marcinkowska-Dejneka (Danusia). Jesienią 1984 Andrzej Myc (wywiad na YT), jako przedstawiciel Solidarności Walczącej, nawiązał kontakt z Danusia. Następnie Cezary Lesisz zaproponował jej poprowadzenie centrali kolportażu SW. Regularny kolportaż rozpoczął się w 1985 roku i był realizowany przez studentów Politechniki Wrocławskiej: Jarosława Tomkiewicza (Rafał), Przemysława Cieszyńskiego (Wojtek) oraz Jerzego Surmę (Włodek)
Dorota Marcinkowska (Danusia) Jarosław Tomkiewicz (Rafał) Jerzy Surma (Włodek)
Do punktu przy Ulanowskiego dostarczano m.in. drukowane w drukarni offsetowej czasopisma “Solidarność Walcząca” oraz “Biuletyn Dolnośląski”, które następnie były przenoszone do kilkudziesięciu konspiracyjnych mieszkań na terenie Wrocławia. Potem były rozprowadzane przez sieć kolporterów, na terenie całego kraju, w tym m.in. do oddziałów Solidarności Walczącej w Poznaniu, Szczecinie i Katowicach.Jednocześnie do punktu przy Ulanowskiego docierał wydawnictwa z oddziałów SW oraz innych struktur podziemnych niemal z całej Polski. Z tych fizycznie dziesiątek kilogramów bibuły Danusia tworzyła zestawy prasy, książek i znaczków, które były dostarczane do punktów kolportażowych. W efekcie takiej organizacji kolportażu następowała wymiana wydawnictw podziemnych pomiędzy różnymi regionami Polski. Tylko na terenie Wrocławia, w ramach sieci kolportażu obsługiwanej z centrali zarządzanej przez Danusię, zaangażowana był niemal setka członków i sympatyków Solidarności Walczącej.
Działalność kolportażu była realizowana zgodnie z zasadami konspiracji:
- Używanie pseudonimów oraz unikanie rozmów na tematy prywatne umożliwiające identyfikację tożsamości.
- Wprowadzenie tajnego systemu sygnalizacji zezwalającego albo zakazującego wejście do punktu.
- Stosowanie tzw. tras sprawdzeniowych (w celu wykrycia potencjalnego „ogona”).
- Ograniczenie wejść do punktu do niezbędnego minimum.
- Nie afiszowanie się ze swoją działalnością konspiracyjną wśród znajomych, a nawet w najbliższej rodzinie.
- Radykalne ograniczenie angażowania się w protesty uliczne i manifestacje.
Przykładowy skaner Realistic PRO-30 używany przez kontrwywiad SW do przeszukiwania i nasłuchu częstotliwości komunikacji radiowej SB: 30-54 / 108-136 / 138-174 / 380-512 MHz
Przykładowa analiza pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa, po deszyfracji z “fosy”, wykonana przez kontrwywiad SW w maju 1987 roku (pełna wersja dokumentu)
W październiku 1985 Danusia, Rafał i Włodek zostali przyjęci do Solidarności Walczącej po złożeniu przysięgi przyjętej przez Kornela Morawieckiego, Hannę Łukowską-Karniej (wywiad na YT) oraz Cezarego Lesisza.
Fragment analizy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa Kryptonim Sowa i Koło
Po ponad 2 latach działalności Służba Bezpieczeństwa zatrzymała Danusię i Wojtka. Aresztowania unikają Rafał i Włodek, którzy dzięki zastosowanemu systemowi sygnalizacji, nie wpadają w zorganizowany przez SB “kocioł”.
W tym czasie do mieszkania weszła i została aresztowana Pani Wanda Linowska. W konsekwencji dekonspiracji i aresztowań, w kwietniu 1987 roku, centralny punkt kolportażu AISW zakończył działalność.
Kolportaż SW był dalej prowadzony, poprzez pracujące równolegle alternatywne struktury kolportażu oraz przygotowane wcześniej punkty zapasowe, do 1990 roku. Adresy większości tych mieszkań nigdy nie zostały upublicznione. Dobrą ilustracja skali zaangażowania mieszkańców ówczesnego Wrocławia jest lista ponad 100 mieszkań w których, szef SW, Kornel Morawiecki się ukrywał.
Notatka prasowa o kolegium dla Doroty Marcinkowskiej (Danusi) z dnia 24.10.1987
Podziękowania dla Michała Gawriłowa za tytaniczną pracę zeskanowania wszystkich dokumentów oraz dla Grzegorza Dejneki, Maksymiliana Kuźmy i Grzegorza Surmy za opracowanie dokumentów na portalu Flickr.